Zoekresultaten
15 items gevonden voor ""
- #2 - Goud en zilver als geld: hoe ze hebben geleid tot economische voorspoed
Voordat je aan dit artikel begint, is het misschien goed om te weten dat dit artikel onderdeel is van een serie. Je kunt hier beginnen met het lezen van de intro & artikel 1. In artikel 1 hebben we meer geleerd over de oorsprong en eigenschappen van geld, maar ook welke kwaliteiten hard geld van zwak geld onderscheiden. De impact van geld op de maatschappij kan zowel positief zijn bij hard geld maar ook negatief bij zwak geld. Door monetaire competitie in een vrije markt komen goederen met de kenmerken van hard geld op een natuurlijke manier bovendrijven. Laten we in dit artikel eens kijken wat dit voor gevolgen heeft gehad. Oorsprong van de Europese gouden tijden Het heeft lang geduurd voordat mensen doorkregen dat ze hun tijd en energie het best konden opslaan in edelmetalen zoals zilver en goud. Zo’n 3500 jaar geleden begon de mensheid goud en zilver als geld te gebruiken. Omdat lage eenheden van waarde het makkelijkst werden uitgedrukt in zilver, werd dit het geld voor dagelijkse transacties. Goud werd het geld voor kapitaal uitgaven. De Griekse Drachma, de Romeinse Denari, de Byzantijnse Solidus en de Arabische Dinar zijn de eerste voorbeelden van edelmetalen als geld. Ook op kleinere schaal in steden als Florence en Venetië werden edelmetalen ingezet als munteenheid. Al waren dit allemaal geen wereldwijde standaard munten, het is geen toeval dat de mensen onder deze lokale standaard van hard geld een periode kenden van voorspoed en welvaart ten opzichte van de mensen onder een zwakke monetaire standaard. Het werd makkelijker om handel te drijven over lange afstanden omdat iedereen wist wat de waarde was van zilveren en gouden munten. Daarnaast was de waarde stabiel en moeilijk te beïnvloeden zodat men kon sparen voor de toekomst. De uitvinding van het kompas leidde ertoe dat er steeds grotere gebieden konden worden ontdekt en internationale handel accelereerde. Vanuit de islamitische wereld, waar rente op krediet als haram (onrein/verboden) wordt gezien, werd meer en meer handel gedreven met de Mediterraanse havens. Op de open zeeën was er geen garantie voor veiligheid en lagen piraten en zeerovers op de loer. Maar in de Mediterraanse havens werd de veiligheid van handelaren gegarandeerd zodat er vrije handel kon worden gedreven met de lokale bevolking. Onderlinge competitie tussen Mediterraanse havens hield de havenmeesters scherp. Deze competitie in een vrije markt zorgde ervoor dat er lage belastingen werden geheven. Havenmeesters hadden een bepaalde macht verworven die ze moesten zien te behouden door onder andere aantrekkelijk te blijven voor handelaren. De havens die misbruik maakten van hun macht werden snel overgeslagen waardoor de handel via een andere haven werd binnen gevoerd. Je kunt stellen dat door de toename in geografische handelsvrijheid gecombineerd met efficiëntere lokale samenwerking, er in de 14e eeuw de Italiaanse renaissance ontstond met briljante geesten zoals onder andere Leonardo Davinci en Michelangelo. De impact van landbouw op de economische groei nam af door specialisatie en technologische vooruitgang. De regio doorging een ongekende culturele bloei omdat men tijd en energie kon opslaan in hard geld en hiermee hun toekomst zeker konden stellen. Men verwierf de tijd om zich te focussen op handel, wetenschap en culturele ontwikkeling zoals muziek, kunst, architectuur en alle andere aspecten die kenmerkend zijn voor een ontwikkelde samenleving. De nieuwe welvaart die al deze ontwikkelingen met zich meebracht, leidde tot een nieuwe economische klasse in de samenleving: de koopman. De mentaliteit van de koopman was als het ware een lokale religie. Het maakte hen weinig uit dat christenen de vijand waren van moslims en vice versa, zolang de handel maar winstgevend was. Alle mensen waren gelijk in de ogen van de wet en eigendomsrecht werd niet alleen gerespecteerd maar ook beschermd. Er was geen sprake van taxatie zonder representatie maar er werden lage belastingen geheven in ruil voor bescherming van koopmannen en hun handelswaar. Tijdens de Italiaanse renaissance werd “het grootboek voor dubbel boekhouden” op grote schaal ingevoerd. In een grootboek voor dubbel boekhouden wordt zowel een debet als een credit registratie gemaakt. Bij een correcte registratie is het credittotaal gelijk aan het debettotaal en op deze manier wordt nauwkeurig bijgehouden wat de correcte de balans is. Specifiek in Venetië combineerde men een verschillend aantal financiële aspecten tot de basis van het financiële systeem dat we tegenwoordig kennen. Het gebruik van gouden munten was bijvoorbeeld niet uitgevonden in Venetië, evenmin het Arabische cijfersysteem of dubbel boekhouden. Desalniettemin hebben zij verschillende systemen samengevoegd wat hierna de basis vormde voor banken en de huidige manier van boekhouden. De functie van een Venetiaanse bank was echter niet het uitgeven van leningen, maar de veilige opslag van geld en het faciliteren van betalingen. Dit gebeurde op basis van onderpand in plaats van leningen vanuit de bank. In het grootboek werd bijgehouden wat de balans was, zodat er ten alle tijde voldoende reserves konden worden aangehouden voor elke account. Globale reserve valuta's De daaropvolgende 500 jaar ontstond er op grote schaal een strijd om monetaire macht over belangrijke handelsgebieden in de wereld. De Spanjaarden sloegen daar als eerst in omstreeks de 15e eeuw en introduceerden de Spaanse zilveren dollar als wereld reserve munt. Deze munt fungeerde als inspiratie voor de Amerikaanse dollar die we nu kennen, vandaar het $ teken. De Nederlanders namen deze positie over tijdens de Gouden Eeuw met de gulden. Frankrijk nam dit stokje over alvorens het Verenigd Koninkrijk na 1815 met de Britse pond de monetaire dienst uitmaakte in de wereld. Gezien de eerdergenoemde effecten van het adopteren van hard geld, is het geen verrassing dat deze landen erin slaagden om hun territoriale macht uit te breiden over een groter geografisch gebied. Het nadeel was echter dat goud en zilver door de inzet van geweld in beslag genomen kon worden. Dit aspect creëerde een motief voor landen om oorlog te voeren en zichzelf te verrijken in plaats van handel drijven en samenwerken. Indien het financiële gewin van oorlog groter is dan de opbrengst van handel, is er vanzelfsprekend ook een grotere kans op conflict. Aan het begin van de 19e eeuw gebruikten de meeste mensen, bedrijven en landen zilver en goud voor het aanhouden van hun financiële reserves. Aan het einde van de 19e eeuw had het grootste deel van de wereld door dat goud een betere opslag van waarde was dan zilver. In 1871 was Duitsland nog op een zilverstandaard maar zodra ze doorkregen dat ze aan koopkracht inboette ten opzichte van goud, deden ze iets slims. Ze namen hun tegoeden van Frankrijk op in goud en gebruikten dit om over te schakelen naar een goudstandaard. Sindsdien is de prijs van zilver in verval ten opzichte van goud. China en India waren de laatste grote landen onder een zilverstandaard en hebben hier enorm veel financiële schade door opgelopen. Hun geld devalueerde ten opzichte van goud, dus o.a. Europeanen en Arabische handelaren konden in essentie zaken doen in China en India met flinke kortingen. Vandaag de dag terugkijkend kunnen we echter verklaren waarom entiteiten met hun reserves in zilver aan koopkracht inleverden ten opzichte van entiteiten met hun reserves in goud. Goud heeft namelijk een hogere stock to flow ratio dan andere goederen doordat er een lagere inflatie is van de totale hoeveelheid in omloop. Stock to flow is een term die helpt om schaarste aan te duiden: de hoeveelheid in omloop gedeeld door de totale hoeveelheid die kan worden geproduceerd in een jaar. Dit betekent onder andere dat het moeilijker en duurder is om goud te delven dan bijvoorbeeld zilver. Hierdoor is het aannemelijker dat goud zijn waarde behoud ten opzichte van zilver in de toekomst. De jaarlijkse productie van goud is gemiddeld 1,5% – 2%, voor zilver was dit historisch gezien zo’n 4-5% per jaar. Momenteel zien we dat er meer vraag is naar zilver voor industriële doeleinden, dus met de huidige technologie verhoogt de hoeveelheid zilver in omloop zelfs met zo’n 30% per jaar. Ook hier zien we dus weer dat zilver kán dienen als geld, maar niet als het beste geld. De hoeveelheid goud neemt echter ook jaarlijks toe omdat goud praktisch niet te vernietigen is. Aangezien er elk jaar meer goud in omloop is, kunnen we stellen dat er sprake is van inflatie in goud. De oorspronkelijke definitie van inflatie is namelijk een verhoging van de hoeveelheid geld in omloop. Stijgende prijzen zijn hiervan dus slechts één van de voorbeelden van een natuurlijk gevolg. Is goud dan wel de beste vorm van geld, of staat goud uiteindelijk hetzelfde lot te wachten als zilver? Edelmetalen zijn duizenden jaren de standaard geweest als geld. Maar als goud de beste vorm van geld was, waarom betalen we dan nu niet met goud en hoe komt het dan dat we momenteel overheidsgeld (fiat) gebruiken? De tekortkomingen van goud en zilver Goud heeft aangetoond dat hard geld een positieve invloed heeft op de samenleving. Door gebruik te maken van goud profiteerde men van voordelen zoals een betrouwbaar spaarmiddel en efficiëntere handel. Het netwerkeffect van goud zorgde ervoor dat de voordelen groter werden naarmate meer mensen deze standaard adopteerden. Toch liep men tegen een aantal tekortkomingen aan waardoor de strijd om het ultieme geld nog niet gespeeld is. Een aantal belangrijke obstakels liggen in het fysieke aspect van goud. Sommige mensen noemen goud een domme steen. Het beschermt zichzelf niet tegen diefstal en kost veel geld om grote hoeveelheden te beveiligen. Het moet verdeeld worden om erin te kunnen handelen en het duurt lang om over grote afstanden te bewegen. Tevens is er namaak goud in omloop en men weet niet precies hoeveel echt goud er in omloop of nog te delven is. Goud is dus niet “slim” of te automatiseren in het digitale tijdperk. Er is geprobeerd dit op te lossen door goud te centraliseren maar helaas is gebleken dat er misbruik is gemaakt door mensen in hun positie van macht, ten koste van de bevolking. De geschiedenis leert zelfs dat men na verloop van tijd helaas altijd misbruik maakte van hun positie van monetaire macht. Wie de macht heeft over de creatie en waarde van geld, heeft indirect de macht over een hele maatschappij. Laten we hier een aantal voorbeelden van bekijken. Aan het einde van het Romeinse tijdperk werden al door de machthebbers randjes van gouden munten afgeschaafd zodat er nieuwe munten gemaakt konden worden van de afgeschaafde stukjes. Hiermee verhoogden ze niet de hoeveelheid goud in omloop, maar wel de hoeveelheid munten in hun schatkist. Helaas beperkte dit soort misbruik zich niet tot het verre verleden, in 1965 werd door de Verenigde Staten een zelfde soort trucje uitgevoerd. Ze verlaagden de hoeveelheid zilver per munt van 90% tot 40% terwijl ze aan beide munten nog dezelfde waarde toekenden. Hierdoor werd de circulatie van de munt met de laagste hoeveelheid zilver verhoogd, terwijl men de munt met de hoogste hoeveelheid zilver spaarde. Deze vormen van inflatie zijn een indirecte belasting op de samenleving, ten gunste van de makers van nieuwe munten. Ze kunnen deze namelijk als eerste uitgeven, voordat de economie via prijssignalen doorkrijgt dat er een verandering in de hoeveelheid munten heeft plaatsgevonden. Één van de grootste tekortkomingen van goud is dat het door zijn fysieke natuur keer op keer in beslag wordt genomen door middel van dwang, misbruik van macht en geweld. Er zijn slechts een aantal landen ter wereld waar iemand zijn goud de afgelopen 100 jaar in een bank kon bewaren zonder dat het uiteindelijk in beslag werd genomen. Corrupte politici en rebellen namen goud in beslag in Afrika. Communistische regimes in o.a. Rusland en China namen het goud van hun bevolking in beslag na een politieke wissel van de macht. Men zou het zijn kwijtgeraakt in o.a. Oost-Europa, Japan en Zuid-Amerika. De nazi’s namen goud in beslag in Europa tijdens WOII. Zelfs in Amerika heeft de overheid het privé bezit van goud verboden in 1933 met executie order 6102. Men kon zijn goud verkopen aan de overheid voor $20.67 per ons en na de ingang van het verbod revalueerde de overheid de prijs van goud naar $35.- per ons. Er zijn ook nog andere tekortkomingen van edelmetalen die meer te maken hebben met het gebrek aan gebruiksgemak, zoals dagelijkse betalingen met gouden munten. Om dit op te lossen werden valuta’s ingezet die in de eerste instantie qua waarde werden gekoppeld aan goud. Jammer genoeg is gebleken dat centrale banken en overheden niet te vertrouwen waren om hier op een eerlijke manier verantwoordelijkheid voor te dragen. Na verloop van tijd werden de valuta's van de goudstandaard afgehaald en werd er geld gecreëerd door simpelweg de printer aan te zetten. Er stond geen goud meer tegenover. Dit wil niet zeggen dat niemand te vertrouwen is. Maar omdat er simpelweg een mogelijkheid is om geld te devalueren ten gunste van de beleidsmakers, is er een enorm risico voor miljoenen mensen onder dit centraal aangestuurde bewind. Het gaat er niet eens meer om hoeveel geld er word gecreëerd, maar om het feit dat het kan. Jammer genoeg zijn er alleen maar voorbeelden in de geschiedenis waar dit vertrouwen in centrale autoriteiten na verloop van tijd werd misbruikt. Regels en wetten bleken op lange termijn net zo makkelijk gebroken en veranderd te kunnen worden door nieuwe mensen met andere bedoelingen. Zoals geschiedenisboeken vaak zijn herschreven door de overwinnaars, zo worden ook valuta’s gedevalueerd door mensen in een positie van macht. Of de motivatie uit goede bedoelingen, eigenbelang of zelfs onkunde was, is irrelevant. Het devalueren van geld, is het devalueren van de tijd en energie van mensen die er hard voor hebben gewerkt. Niemand zou deze positie van macht moeten kunnen hebben over anderen. Bedankt voor het lezen van artikel 2 uit een serie over geld en de invloed hiervan op onze maatschappij. Laat me weten wat je ervan vindt en deel het met je vrienden indien je het leerzaam vond! Je zou zeggen dat de positieve impact van hard geld mensen zou motiveren om geen zwak geld te gebruiken. Toch misten we nog iets in edelmetalen wat mensen heeft gedreven naar overheids valuta’s (fiat). Artikel 3 gaat daarom in op de schaduwkant van menselijke invloed via monetair beleid. Dit wordt een eye-opener! Lees hier het volgende artikel! Dank je wel voor het lezen van dit artikel! Mijn artikelen zijn educatief van aard en gebaseerd op verifieerbare bronnen die ik gebruikt heb voor mijn werk. Ik hoop dat ze nuttig zijn en je inspireren te bouwen aan een betere toekomst. Ben je op zoek naar meer informatie lees dan ook mijn andere artikelen. Bezoek mijn dienstenpagina wanneer je persoonlijke hulp wilt omtrent Bitcoin en op mijn partnerspagina vind je exclusieve kortingscodes op Bitcoin producten. Ook kun je hier je eigen Bitcoin toolkit samenstellen! Bekijk de pagina's Bitcoin kopen, hardware wallets, software tools of bekijk de selectie Bitcoin boeken. Ben je klaar met de fiat wereld, dan zoek je hier je nieuwe Bitcoin baan! Doneer hier een paar Satoshi's als bedankje voor het schrijven van dit artikel! Schrijf je ondertussen in voor mijn nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van nieuws, artikelen en speciale aanbiedingen die ik voor jullie selecteer!
- #1 - De werking van geld: de belangrijkste eigenschappen van een succesvol ruilmiddel
Dit is het eerste artikel uit een serie waarin je kunt lezen hoe geld is ontstaan en hoe het zich heeft ontwikkeld. Op deze manier leren we wat slecht geld is en welke eigenschappen geld waardevol maken. Tegenwoordig is bijna iedereen volledig gefocust op geld, maar er zijn maar weinig mensen die echt begrijpen wat het is. En dat is in principe prima want iedereen begrijpt wat geld voor ze kan doen, je kunt er dingen mee kopen. Wil je echter betere financiële keuzes maken, dan zul je eerst moeten begrijpen wat geld is. Laten we bij het begin beginnen: De oorsprong van geld Tot zo’n 12.000 jaar geleden overleefde de mens door te jagen en voedsel te verzamelen, deze tijd kenmerkt ons als “jager & verzamelaar”. Men was namelijk dagelijks bezig om voedsel te bemachtigen. Omdat onze voorouders in groepen van zo’n 100 tot 150 man leefden, konden we samenwerken en zorgen dat er genoeg voedsel was voor iedereen. De tijd en energie die men spendeerde om voedsel te bemachtigen kon men ruilen door voedsel uit te wisselen met mensen uit de groep. Hierdoor hielden de leden van de groep meer tijd over naast de jacht op voedsel. Op deze manier voorzag men zichzelf in de basisbehoefte van het bestaan, overleven. Meer voedsel zorgde er voor dat mensen zich minder zorgen hoefden te maken om te overleven en daardoor konden nadenken over de toekomst. Na verloop van tijd leerden we dat we in de overige tijd gereedschappen konden maken waarmee onze productiviteit werd verbeterd. Er werd bijvoorbeeld meer vis gevangen nadat iemand zijn vrije tijd had opgeofferd om een hengel te maken of men had ontdekt dat de opbrengst groter was zodra er werd gevist met een net. Een hogere productiviteit leidde tot verbeterde samenwerking, wat weer leidde tot standaardisatie, wat op zijn beurt wederom leidde tot een hogere productiviteit. In deze tijd gebruikte men de eerste vormen van geld: commodity’s, als ruilmiddel. Dit zorgde voor meer welvaart in de vorm van o.a. voedsel, gereedschappen en vrijgemaakte tijd & energie. Omdat men slechts in groepen leefde bleef de ontwikkeling beperkt tot de goederen en diensten uit de directe omgeving. Na verloop van tijd kwam de mens andere groepen tegen waarmee kon worden samengewerkt. Er kon vee worden geruild en er werd van elkaar geleerd hoe ander gereedschap gemaakt kon worden. Door onze tijd en energie in te zetten voor anderen, creëerden we dus waarde in de samenleving. Hoe groter de economie, des te meer mogelijkheden er waren voor ontwikkeling en specialisatie. Dit bracht ook een aantal problemen met zich mee, zoals een disbalans tussen vraag en aanbod van de ruilmiddelen op 3 fronten: Verhandelbaarheid op schaal: Wat men wil ruilen is niet altijd gelijk in waarde met wat iemand anders heeft aan te bieden. Het is vaak praktisch niet mogelijk om goederen of diensten in kleinere eenheden onder te verdelen. Het is bijvoorbeeld lastig om een koe te ruilen voor een vishengel. Verhandelbaarheid over een tijdframe: Stel je voor dat iemand zijn beperkt houdbare appels wil ruilen voor een schip. Tegen de tijd dat er genoeg appels zijn geoogst om te ruilen tegen het schip, kan het zijn dat sommige appels al gaan rotten. Verhandelbaarheid per locatie of over een afstand: Sommige goederen zijn niet of moeilijk te verplaatsen, bijvoorbeeld een stuk grond. Het is zeer onpraktisch om iemand te vinden die jouw stuk grond wil en er iets in gelijke waarde tegenover kan zetten. Hierdoor ontstond de behoefte aan een universeel ruilmiddel waarin waarde kon worden uitgedrukt: geld. Omdat voedsel bederfelijk is, begon men met het verzamelen van mooie en lastig te verzamelen voorwerpen zoals kralen, schelpen en parels. Nadat gemeenschappen doorkregen dat je met een bepaalde mooie, zeldzame steen of schelp waarde kon uitdrukken, werden deze ook onderling uitgewisseld. Omdat de mens de drang heeft om zijn eigen toekomst veilig te stellen, probeerde men anderen te overtuigen zijn/haar vormen van geld te gebruiken wanneer ze met andere groepen wilden handelen. Hoe verder zijn vorm van geld werd verspreid, des te verder reikte zijn vermogen om te handelen. Hierdoor ontstond dus competitie in verschillende vormen van geld. Grondstoffen en goederen, zoals tabak, zout en suiker werden lokaal ingezet als geld, maar zijn op de lange termijn niet ideaal om waarde in op te slaan. Het probleem dat ontstaat is dat mensen een financiële motivatie krijgen om er meer van te produceren of delven, waardoor de waarde per eenheid wordt beïnvloed. Door het inzetten van nieuwe kennis en technieken kunnen mensen bijvoorbeeld steeds makkelijker en op grotere schaal produceren. De hoeveelheid in omloop kan dan relatief eenvoudig worden veranderd waardoor de schaarste afneemt. Jouw percentage van de hoeveelheid in omloop wordt dus kleiner naarmate andere mensen meer van een goed creëren. De meeste commodity's waren dus niet geschikt als geld omdat men de waarde zou kunnen beïnvloeden op de lange termijn. Door de geschiedenis heen zijn er vele vormen van geld gesneuveld, geld heeft namelijk een aantal eigenschappen die het bruikbaar maken. Laten we eerst een aantal voorbeelden bekijken van goederen die als geld zijn gebruikt maar uiteindelijk niet door de meerderheid van de mensheid zijn overgenomen: Schelpen: Op elk continent werden schelpen vroeger ingezet als geld, wat prima werkte op kleinere schaal. Nadat handelaren over een grotere afstand gingen handelen, kwamen de tekortkomingen van schelpen als geld aan het licht. Op elk continent waren verschillende schelpen te vinden. Op de ene plek waren deze ook schaarser of moeilijker te verzamelen dan op de andere plek. Schelpen waren waardevoller op plaatsen waar ze niet in overvloed aanwezig waren. Ook hadden verschillende gebieden hierdoor een andere maatstaf voor het bepalen van waarde waardoor er bepaalde problemen ontstonden. Zodra mensen een beter alternatief vonden voor hun schelpen, wisselden ze geleidelijk naar een hardere vorm van geld. Glazen kralen: In o.a. Afrika werden glazen kralen gebruikt als geld op plaatsen waar men zelf amper tot geen glazen kralen kon produceren. Zodra handelaren erachter kwamen dat op andere plekken in de wereld een betere kwaliteit glazen kraal kon worden geproduceerd tegen een lagere prijs, werden de Afrikaanse markten overspoeld met kralen. Hierdoor werd de waarde van de reeds beschikbare kralen in Afrika enorm beïnvloed. Het grootste probleem was dat kralen minder geschikt waren om te worden ingezet als geld, omdat er praktisch geen rem zat op de productie. De waarde per kraal nam hierdoor af omdat de hoeveelheid in omloop steeds verder toenam. Je kunt je voorstellen dat men in zo’n situatie liever geen glazen kralen meer accepteert in ruil voor zijn goederen of diensten. Omdat prijssignalen in die tijd minder snel verspreidden over grote afstanden was dit een geleidelijk en langzaam proces dat een enorme impact had op de lokale samenlevingen. Je moet je voorstellen dat het lastig is om te signaleren dat de hoeveelheid geld in omloop word verhoogd. En dat niet alleen, je moet ook nog eens doorhebben dat de waarde van jouw geldeenheden afneemt. En dit terwijl het lijkt alsof alles alleen maar duurder wordt. Rai stenen: De rai stenen van het eiland Yap vertegenwoordigden een lokaal en openbaar functionerend geld systeem. Op de eilandengroep stonden kalkstenen van verschillende grootte en waarde. De stenen konden niet zomaar worden verplaatst vanwege hun omvang en zodra stenen van eigenaar wisselden werd dit openbaar aangekondigd. Op deze manier was iedereen op de hoogte van de waarde en bijbehorende eigenaren. Door dit openbare systeem was het niet lonend om de stenen te stelen want de bevolking accepteerde alleen betalingen van de daadwerkelijke eigenaar. Oorspronkelijk kwamen de kalkstenen niet van Yap maar van eilanden zoals Palau en Guam, honderden kilometers verderop. Het was erg moeilijk en kostbaar om met de kleine bootjes nieuwe stenen naar de eilandengroep te vervoeren. Hierdoor bleef de hoeveelheid in omloop nagenoeg gelijk en behielden de stenen lange tijd hun waarde. Op Yap kon het bezit van de stenen gemakkelijk lokaal worden bijgehouden. Dit zorgde ervoor dat het eeuwenlang en overal op het eiland een aantrekkelijke en geaccepteerde vorm van geld bleef. Het lukte de bewoners van Yap om hun systeem van hard geld in stand te houden tot omstreeks 1871. Een Amerikaans/Ierse handelaar, O’Keefe strandde met zijn schip en werd gered door de lokale bevolking. O’Keefe was geïnteresseerd in een kokosnoten handel maar kreeg het niet voor elkaar om de Yapese zijn schelpen, kralen of edelmetalen te laten accepteren. Ze waren namelijk gewend aan hun eigen harde geld wat al eeuwen probleemloos functioneerde. O’Keefe vertrok naar Hong Kong, kocht een groot schip met explosieven en voer naar Palau. Hier verzamelde hij meerdere rai stenen en bood deze aan op Yap voor de kokosnoten. In eerste instantie verbood het dorpshoofd de lokale bevolking om deze stenen te accepteren als betaling omdat ze te makkelijk waren verkregen. Echter lukte het O’Keefe toch om sommige Yapese zover te krijgen om de stenen te accepteren. Hiermee luidde hij het begin in van het einde van de rai stenen als opslag van waarde en uiteindelijk ook als betaalmiddel. De rai stenen waren niet bestand tegen invloeden en moderne gereedschappen van buitenaf. Na O’Keefe kwamen er meerdere internationale handelaren die het eiland overspoelden met rai stenen en zo de waarde vernietigden. Vergeleken met de glazen kralen verliep de devaluatie van de rai stenen veel sneller gezien de kleine schaal van het eiland. Dit was tragisch maar na een relatief korte, onrustige periode konden de inwoners van Yap een andere vorm van geld adopteren en een nieuwe economie opbouwen. De langzame verschuiving van monetaire waarde van de oorspronkelijke houders van glazen kralen naar de internationale handelaren was waarschijnlijk desastreuzer en over een langere periode. De internationale handelaren waren hierdoor in staat om langdurig rijkdom uit het Afrikaanse continent te onttrekken. Vanwege de significante historische impact komen we hier daarom later weer op terug. De eigenschappen van geld Voor goederen die in het verleden dus de meeste kwaliteiten van geld leken te bezitten, werden na verloop van tijd langzaam de tekortkomingen duidelijk met alle gevolgen van dien. De les die we hieruit kunnen leren is dat geld een aantal eigenschappen moet bezitten die het aantrekkelijk maken om erin te ruilen, waarde op te slaan en het als rekeneenheid te gebruiken. Hoe makkelijker de vorm van geld te ruilen was met andere mensen, des te productiever men werd en dit resulteerde in een efficiëntere economie. Geld is datgene dat breed gedragen in de samenleving als ruilmiddel wordt geaccepteerd. Men bezit geld, niet om te consumeren of als investering, maar om makkelijker te ruilen tussen goederen en diensten. Een investering brengt bijvoorbeeld risico’s met zich mee maar biedt daarom ook rendement. Vandaar dat het lastiger is om je investering in te wisselen voor geld, dan je geld te gebruiken om te investeren. Geld heeft van nature een hogere liquiditeit dan investeringsobjecten, consumptiegoederen en diensten. De mensen die door de geschiedenis heen hun vermogen opsloegen in vormen van geld die het moeilijkst zijn om te maken (hardheid), beschermden op deze manier het beste hun koopkracht. Geld is dus een middel om andere goederen en diensten te verkrijgen en niet het doel op zich. Na verloop van tijd hebben mensen op een natuurlijke manier de beste vormen van geld aangenomen, onder andere vanwege de volgende eigenschappen: Hardheid (Hardness) De weerstand die een goed biedt tegen het veranderen van de beschikbare hoeveelheid van het goed. Des te harder het geld is, des te schaarser omdat het moeilijker is om er meer van te creëren en zo de waarde per eenheid te beïnvloeden. Verdeelbaarheid (Divisibility) Het gemak waarmee een goed kan worden onderverdeeld of gegroepeerd in eenheden van waarde. Zoals we bijv. €1.- kunnen onderverdelen in 100 x €0,01. Portabiliteit (Portability) Het gemak waarmee een goed kan worden verstuurd of verplaatst over afstand. Het verplaatsen van kunst of grote hoeveelheden goud is bijv. erg kostbaar en vol risico op diefstal of beschadiging. Durabiliteit/Duurzaamheid (Durability) De eigenschap van een goed om voor onbepaalde tijd van dezelfde kwaliteit te zijn. Het goed zal dus niet rotten, roesten of op een andere manier makkelijk in waarde afnemen. Verwisselbaarheid (Exchangeability) De mate waarin de losse eenheden van een goed uitwisselbaar zijn met anderen en waarvan elke losse eenheid niet te onderscheiden is van een andere eenheid. De Euro is bijna overal geaccepteerd in Europa, maar niet in alle andere landen op de wereld. Dit maakt hem lokaal goed uitwisselbaar, maar niet wereldwijd. Hoe dan ook is de Euro altijd herkenbaar als een Euro met dezelfde lokale waarde als elke andere Euro. Veiligheid (Security) Weerbaarheid tegen diefstal, valsmunterij of namaak. Zeggenschap/inspraak (Influence) Onze invloed op de bron van de waarde, ons vertrouwen erin en toestemming die nodig is om er transacties mee uit te voeren. Ofwel op een natuurlijke manier, of kunstmatig opgelegd door bijv. overheden. Gesteund of uitgegeven door een overheid (Government enforced) Geautoriseerd en gecontroleerd als wettig betaalmiddel door een overheid. Dit is de enige eigenschap die niet altijd door samenlevingen wordt geaccepteerd uit vrije wil maar vaak vanwege een verplichting opgelegd door een centrale autoriteit. Bijvoorbeeld voor het betalen van belastingen. Je kunt je waarschijnlijk voorstellen dat niet veel goederen evengoed aan deze eigenschappen van geld voldoen, zoals we hebben gezien bij de schelpen, kralen en rai stenen. Deze goederen zijn wel te gebruiken als geld, maar hebben o.a. niet de hardheid die nodig is om waarde op te slaan en weer te gebruiken in de toekomst. Iedereen is dan ook vrij om te kiezen wat hij wil gebruiken als geld. Er is ook geen goed of fout in de keuze om iets als geld te gebruiken, er zijn echter wel consequenties aan deze keuzes. Zoals we al eerder zagen dient het ultieme geld zoveel mogelijk eerder genoemde eigenschappen te bezitten. In dat geval kun je het gebruiken als: Transactiemiddel (Verhandelbaarheid over een afstand) Bruikbaarheid over een grote afstand, oftewel de reikwijdte van een goed als ruilmiddel. Hoe beter een goed te ruilen is met alle andere goederen en diensten in de wereld, des te beter dient het als geld. Een valuta is bijvoorbeeld een ruilmiddel dat is ontstaan om de beperkingen van goederen en diensten of goud als transactiemiddel over een afstand op te vervangen. Rekeneenheid (Verhandelbaarheid per schaal) Een rekeneenheid is de term die men gebruikt om een standaard eenheidsmaatstaf van iets van waarde aan te duiden. Tegenwoordig gebruikt men de vaak lokale valuta omdat voor iedereen duidelijk is welke waarde die representeert. Simpel gezegd, het is die eigenschap van geld die het mogelijk maakt om de waarde van items zoals auto's, huizen of kunstwerken met elkaar te vergelijken. Het is makkelijker om te zeggen: “Dat product kost 10 euro” in plaats van de waarde aan te moeten duiden in bijvoorbeeld 20 appels. Opslag van waarde (Verhandelbaarheid per tijdframe) Dit is de meest cruciale eigenschap van geld omdat het refereert naar het vermogen van een goed om waarde te behouden naar de toekomst. Hiervoor is het belangrijk dat de beschikbare hoeveelheid in omloop niet drastisch kan worden verhoogd terwijl de houder het bezit. Historisch gezien is een gemeenschappelijke eigenschap van geld, de aanwezigheid van een natuurlijk mechanisme die een restrictie legt op de productie van nieuwe eenheden. Hierdoor behouden de reeds beschikbare eenheden hun waarde. Ook goederen die een langdurig goede fysieke staat konden behouden bleken een goede indicatie dat ze waardevast zijn over een lange periode. Bedankt voor het lezen van artikel 1 uit een serie over geld en de invloed hiervan op onze maatschappij. Laat me weten wat je ervan vindt! We draaien net lekker warm dus ik zie je snel in artikel 2! Hierin duiken we o.a. in de Italiaanse renaissance, de gouden eeuw en schrijf ik meer over wat goud en zilver de mensheid hebben gebracht. Lees hier het volgende artikel! Dank je wel voor het lezen van dit artikel! Mijn artikelen zijn educatief van aard en gebaseerd op verifieerbare bronnen die ik gebruikt heb voor mijn werk. Ik hoop dat ze nuttig zijn en je inspireren te bouwen aan een betere toekomst. Ben je op zoek naar meer informatie lees dan ook mijn andere artikelen. Bezoek mijn dienstenpagina wanneer je persoonlijke hulp wilt omtrent Bitcoin en op mijn partnerspagina vind je exclusieve kortingscodes op Bitcoin producten. Ook kun je hier je eigen Bitcoin toolkit samenstellen! Bekijk de pagina's Bitcoin kopen, hardware wallets, software tools of bekijk de selectie Bitcoin boeken. Ben je klaar met de fiat wereld, dan zoek je hier je nieuwe Bitcoin baan! Doneer hier een paar Satoshi's als bedankje voor het schrijven van dit artikel! Schrijf je ondertussen in voor mijn nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van nieuws, artikelen en speciale aanbiedingen die ik voor jullie selecteer!
- Verbeter je levensstandaard door bewust om te gaan met geld
Geld speelt een belangrijke rol in het leven van bijna iedereen op de wereld. We zijn er dagelijks mee bezig maar staan eigenlijk nooit stil bij cruciale vragen zoals: “Wat is geld nou precies?” "Waarom gebruiken we geld?" "Wie of wat bepaalt de waarde en welke invloed heeft dit op jou als persoon en op de maatschappij?" Het is vreemd dat we zo weinig afweten van iets dat onze positie bepaalt in de economie ten opzichte van anderen. Je vermogen reflecteert je welvaart, of dat nou is uitgedrukt in fiat geld zoals de dollar, of in commodity's, aandelen of zelfs in iets minder voor de hand liggend zoals tijd en energie. Eigen verantwoordelijkheid Omdat er tegenwoordig ontzettend veel informatie vrijwel gratis toegankelijk is in boeken en op het internet, is het ook je eigen verantwoordelijkheid om te zorgen dat je niet achterblijft. De komende artikelen zullen je helpen om verbanden te leggen en bewust te worden van de werking van geld. We zijn momenteel niet afhankelijk van staatseducatie om te zorgen dat we onszelf ontwikkelen op punten die cruciaal zijn in het realiseren en bewaken van een goede levensstandaard. Jouw persoonlijke kennis over onder andere geld kan je in de komende 10 jaar zelfs maken of breken. We staan namelijk op een belangrijk kruispunt in de geschiedenis en door bewust om te gaan met deze persoonlijke verantwoordelijkheid, kun je zorgen dat je jouw tijd en energie op een slimme manier bewaakt en inzet. Wat bedoel ik daarmee? Voor het eerst in de geschiedenis kan de maatschappelijke structuur georganiseerd worden rond een monetaire ontdekking die onze beleving van het leven voorgoed zal veranderen. Op dezelfde manier dat de ontdekkingen van vuur, het wiel, de stoommachine, de drukpers, buskruit, elektriciteit en het internet het leven van de mens voorgoed heeft veranderd. Er klopt iets niet We hebben allemaal een drukke baan en sociale verplichtingen. Hierdoor is het lastig om niet vast te raken in de sleur van de dag. Door verder te lezen kun je even bewust stilstaan en uitzoomen zodat je een idee krijgt van welke belangrijke trends er zich op dit moment ontwikkelen. Het is makkelijker om achteraf conclusies te trekken, maar je kunt ook leren van het verleden zodat je betere keuzes maakt in het heden. Veel mensen voelen instinctief aan dat er iets niet klopt. We werken hard maar onze koopkracht en levensstandaard lijkt maar op hetzelfde niveau te blijven. Wat is er gebeurd met “the American dream” waarbij de man zorgde voor inkomen en de vrouw voor het gezin? Waar huizen betaalbaar waren en er voldoende spaargeld was? Eén van de problemen is dat het ontbreekt aan een vorm van spaargeld die zijn koopkracht behoudt. Daarom zijn investeerders, uit angst voor een devaluerende valuta, gevlucht naar consumptiegoederen zoals vastgoed. Dit zorgt ervoor dat het bezit van een huis, als gebruiksobject, voor een steeds grotere groep mensen onbereikbaar wordt. Een belangrijke vraag die je kunt stellen is: “Wat zijn hiervan de oorzaken?”. Er zijn meerdere oorzaken, zoals onder andere een stijgende belastingdruk en inflatie. Overheden en centrale banken nemen hierover centrale beslissingen, die invloed hebben op de gehele maatschappij. De belastingdruk is de laatste decennia in veel landen enorm gestegen door een hard groeiend overheidsapparaat. Hierdoor werkt men tegenwoordig in principe meer dan 6 maanden per jaar voor het bekostigen van de overheid, in de vorm van belastingen. Inkomstenbelasting, btw, vermogensbelasting of winstbelasting en erfenisbelasting zijn ooit ingevoerd als zijnde “tijdelijke” overheidsmaatregelen. Tel je echter alle vormen van belasting bij elkaar op, dan komt men namelijk al snel op een bedrag dat meer dan 50% van het individuele inkomen overschrijdt. Inflatie Daarnaast is er de financiële sluipmoordenaar, genaamd inflatie. Inflatie is een verruiming van de hoeveelheid geld in omloop, met als gevolg hiervan stijgende prijzen. Inflatie resulteert ook vaak in een lagere kwaliteit of hoeveelheid van producten en diensten tegen dezelfde prijs. Om ook hier alvast een idee van te geven, in 1970 was de gemiddelde huizenprijs in Amerika $17.000.- Het gemiddelde inkomen was $9870.- dus voor 1,72 keer een jaarsalaris kon men een huis kopen. Inmiddels zijn de gemiddelde huizenprijzen als gevolg van inflatie gestegen naar $440.000.- terwijl het gemiddelde inkomen is blijven steken op $61.937.- Nu moet je dus 7,10 jaar werken om een huis te kopen omdat de lonen helaas niet evenredig met de geldcreatie zijn mee gestegen. Tegenwoordig zijn de meeste gezinnen daarom tweeverdieners en is het lastig om de eindjes aan elkaar te knopen. Veel mensen zijn genoodzaakt om op krediet te leven en raken in de problemen bij een financiële tegenslag. Dit wordt de komende tijd alleen maar erger en bezoekjes aan de supermarkt of het tankstation worden duurder en duurder. Zo'n 50 jaar geleden heeft een fundamentele verandering plaatsgevonden in het gebruik van geld. Hierdoor wordt het onderliggende probleem niet aangepakt, maar je kunt wel iets aan je persoonlijke situatie doen. Bewustwording Daarom wordt het tijd om even stil te staan en op een eenvoudige manier de geschiedenis van geld en de invloed die het heeft op de maatschappij te analyseren. In de komende artikelen volgt een samenvatting van mijn eigen onderzoek van de afgelopen 3 jaar en ik moedig iedereen aan om hierna ook zelf onderzoek te gaan doen. Mijn doel is je te helpen om zo kort en simpel mogelijk uit te leggen wat mijn belangrijkste conclusies zijn over geld. Dit zal helpen om bewust te worden van je eigen invloed op jouw tijd en energie. Nieuwsgierig geworden? Ga hier direct door naar artikel 1. Dank je wel voor het lezen van dit artikel! Ben je op zoek naar meer informatie lees dan ook mijn andere artikelen. Bezoek mijn dienstenpagina wanneer je persoonlijke hulp wilt omtrent Bitcoin en op mijn partnerspagina vind je exclusieve kortingscodes op Bitcoin producten. Ook kun je hier je eigen Bitcoin toolkit samenstellen! Bekijk de pagina's Bitcoin kopen, hardware wallets, software tools of bekijk de selectie Bitcoin boeken. Ben je klaar met de fiat wereld, dan zoek je hier je nieuwe Bitcoin baan! Doneer hier een paar Satoshi's als bedankje voor het schrijven van dit artikel! Schrijf je ondertussen in voor mijn nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van nieuws, artikelen en speciale aanbiedingen die ik voor jullie selecteer! Alle informatie in de komende artikelen is educatief van aard. De informatie is gemakkelijk online te verifiëren maar ik zal achteraf apart een aantal bronnen van informatie vermelden die als inspiratie dienden voor mijn werk. Ik hoop dat het als nuttig wordt ervaren en het mensen inspireert om keuzes te maken voor een betere toekomst. Mijn artikelen zullen voor sommige hun wereldbeeld verruimen en ik hoop dat jullie net zo genieten van het lezen als ik van het schrijven.